De nieuwe tijd

Volgens mij zijn we zo ongeveer aanbeland op het einde van een zeer belangrijk tijdperk in de geschiedenis van de mensheid, namelijk het tijdperk van ont-dekken. Niet alleen alle bergen en rivieren, bijna alle planten- en diersoorten, maar ook bijna alle wetenschappelijke feiten zijn inmiddels in kaart gebracht, tot aan de allerkleinste feiten toe.

Weliswaar begrijpen we nog niet alle feiten, met name de meest wezenlijke niet, maar dat is een ander verhaal. Bij begrijpen gaat het om groei van kennis in kwalitatieve zin (zien van samenhang tussen de vele feiten), en die groei houdt wellicht nooit op. Maar de kwantitatieve kennis-groei (ont-dekken van nieuwe feiten) is zo ongeveer voorbij. En als uw zoon of dochter een nieuwe Columbus, Marconi of Newton wil worden, ik zou het hem of haar afraden.

De komende eeuwen zullen daarom heel anders van karakter zijn dan de zojuist afgelopen 20-ste eeuw. Immers in het jaar 1900 viel er nog zeer veel nieuws te ontdekken en elke nieuwe technologische vondst (de stoom-machine, de auto, de radio en tv, de computer enzovoort) betekende een groei van de economie. En nog nooit is de economie daarom zo gegroeid als in de afgelopen eeuw.
In de toekomst echter, en ook nu al, gaat het meer en meer om groei in kwaliteit. Er zullen nieuwe producten op de markt komen, echter die nieuwe producten zullen dan bijna altijd oude producten van de markt stoten, zoals de cd de lp verdrong en de pc de typemachine, en zoals de digitale camera de fotorolletjes van de markt zal stoten. Dat zal ook gelden voor bijvoorbeeld de bio-technologie. Wie weet wat daaruit allemaal kan ontstaan? Echter ik ben er van overtuigd dat bijna al die bio-technologische vernieuwingen oude producten van de markt zullen stoten.

Groei in kwantitatieve zin zal dat dan niet opleveren, integendeel. In de toekomst zullen we in staat zijn al maar meer te produceren met al maar minder energie, materiaal en arbeidskracht. En de nu nog arme landen zullen meer en meer in staat zijn zelf de productie in eigen hand te nemen.
Ik verwacht daarom een krimp in de Westerse economie in de komende tijd, en ik denk dat die krimp nu al aan de gang is.

In de toekomst zal het gaan om kwaliteit, welzijn eerder dan welvaart.

Jan Helderman
28-8-2

Fabiker.

Naar SiteMapVersie Fabc.nl
(als je deze pagina 'stand alone' ziet)