26-5-2
In de eerste plaats wil ik zeggen dat ik denk dat het merendeel van de mensen niet echt is geïnteresseerd in de politiek als bedrijf. En daar is ook niets mis mee, want waarom zouden wij allemaal moeten weten wat er precies in de cockpit gebeurt?
Waar we ook niet van houden, is dat de eerste en tweede piloot een interne macht-strijd komen uitvechten temidden van ons passagiers. Maar in de politiek gebeurt dat wel. Men kan de regering wel vergelijken met de eerste piloot en de oppositie in de tweede kamer met de tweede piloot. En omdat de regering altijd bij voorbaat al weet of ze al dan niet op een meerderheid van de kamer kan rekenen (in het torentje en in achter-kamertjes kom je daar gemakkelijk achter), staat de oppositie eigenlijk voortdurend buitenspel, en gaat dan verwijten maken aan de regering, de vuile was buiten hangen.
Hoe voorkom je dat?
Door de regering een zo breed mogelijke afspiegeling te laten zijn van de gehele tweede kamer, dus vooral ook met de uitersten erin, links en rechts. Verder dienen dat bestuurders te zijn die redelijk zijn, realistisch. Bestuurders die weten dat, wanneer ze bijvoorbeeld slechts 20% van de bevolking vertegenwoordigen, ze niet voor de volle 100% hun zin kunnen krijgen.
Het vereist wel een andere opvatting van democratie. Nu is het zo dat de meerderheid beslist en de minderheid moet volgen. Er wordt wel water bij de wijn gedaan, maar alleen om tot zo'n meerderheid te komen. Is die meerderheid er eenmaal, dan hebben alle anderen pech gehad.
Ik vind eigenlijk dat die meerderheid dan alsnog om de tafel moet gaan zitten met de minderheid of minderheden, om ook hen zoveel mogelijk aan bod te laten komen. Streven naar optimale tevredenheid bij iedereen. En behoor je dan in de toekomst zelf tot de minderheid, dan kan ook jij er zeker van zijn dat jouw standpunt zoveel mogelijk aan bod zal komen.
Een concreet voorbeeld voor de duidelijkheid. Stel er is behoefte aan een nieuwe verbinding tussen A en B. Stel ook dat 50% de voorkeur geeft aan een kaars-rechte weg, terwijl 10% in elk geval één gebied door middel van een flauwe bocht wil ontzien, een gebied met villa's en een golfbaan. De overige 40% wil nog veel meer bochten in de weg, om allerlei natuur-schoon en cultuur-goed te ontzien.
Grote kans dat die rechte weg met maar één flauwe bocht er dan komt, immers 60% is de meerderheid! Grote kans ook dat, wanneer de regering de volgende keer links is in plaats van rechts, dat dan het plan weer ongedaan wordt gemaakt, de aanleg van de weg zelfs stopgezet.
Zorg meteen voor optimale tevredenheid! Kies meteen voor nog wat bochten om in elk geval de belangrijkste natuur en cultuur te ontzien. Dan kan het nog steeds een snelle weg zijn. En niemand kan voor 100% zijn zin krijgen, tenzij we het allemaal met elkaar eens zijn.
En als alle meningen in het kabinet vertegenwoordigd zijn, en als ze daar hun best doen om tot optimale tevredenheid voor iedereen te komen, dan hoeft de 'oppositie' ook niet meer zo veel energie te verspillen, en kunnen ze het land in gaan, zich op de hoogte stellen van alles en iedereen.
Bijkomend voordeel is dat onze bestuurders ons dan het goede voorbeeld geven. Want ook in de samenleving moeten alle uitersten door één deur.
De Westerse maatschappij lijkt trouwens wel op die meerderheid die een rechte weg wil. Overal. En in andere delen van de wereld zijn mensen daarom bang dat ze hun eigen kronkel-paadjes kwijt raken.
Jan Helderman
26-5-2
