In the future, we will never do big inventions like the computer or the car. Future growth is growth in quality. Like in the Ugly Egg?
If the basic frame is made of steel-tubes, everyone can make this car, the cocoon maybe made of bamboo. With a ±600cc engine, the weight is less than 500kg. Cheap, Simple and Safe.
While politics of today is only about economics, there were not even economists 200 years ago. It was the time that our shoes and bags, trousers and jackets, rags and towels, pots and pans, scissors and scoops, tables and chairs, beds and wardrobes, wheels and carts etcetera were made by small independent craftsmen with some journeymen and apprentices as staff.
We transported ourselves and our goods then by horse and carriage and horse and barge. And economy therefore had a local character, trade between for example Friesland and Zeeland (2 Dutch counties) hardly existed. And money did not play the main role of today; the shoemaker paid his new coat often with a pair of new shoes to the tailor. And the (local) bank was a cottage with a little safe, with the bank manager in the attic.
Trade-unions, socialism and communism did not exist then, were not yet needed. And the contrast between employer and employee was of little importance. Master craftsmen and their journeymen and apprentices, farmers and their farm workers, they all lived in fairly equal rather poor circumstances. Only the nobility was rich, and the church sometimes and some gentlemen farmers and shrewd merchants.
Our societies were quite closed then, the roles of men and women, old and young, high and low, were precisely defined, and between 2 believes on 1 pillow, the devil was still sleeping (Dutch proverb).
Technique hardly existed than some simple mechanical technique; but no chemistry and electronics. And we therefore often went with the chickens to roost.
And even a 100 years ago it was still like that, with only here and there a steam engine. I am 63 and therefore remember that time a bit, the first car in the neighborhood, the first TV, telephone, gramophone. While nowadays girls and boys of 10 think that there always were smart phones. For them also this essay.
That closed, the situation still is for billions of people on earth, especially in rural areas. Though it more and more often happens that a clever boy suddenly breaks open the closed community by installing a satellite dish in the village, connected by a cable (or wifi) to a color TV in the teahouse. So that the elderly bearded men who still paid a big dowry for their wives, and quietly are drinking their glasses of tea, suddenly see almost naked girls dancing on MTV.
A huge shock must it be for those men; what took us 100 years, emancipation, they have to learn in one moment, thanks to that clever (grand) son.
And so we lived in the Netherlands as well, only 100 years ago, in closed societies where the girls went to the school of domestic, and where chemistry and electronics did not exist.
But then the steam engine was invented some 200 years ago. Everyone who once put a pan with water in it and lid on it to the boil, knows the basic idea of the steam engine; the flapping cover actually is a small motor. The up and down motion then still must be changed into a rotation, and that can be done with a connecting rod and a crankshaft. And that idea too is known by every cyclist, your legs are the connecting rods, your pedals drive the crankshaft. Up and down then becomes a rotation, and that is how the steam engine works and the car or scooter motor as well.
Difference between steam and car engine then is, that in a steam engine the 100 degrees hot steam causes the (slow) up and down movement of the piston in the cylinder (the lid on the pan with boiling water) while in the car engine it is a 1000 degrees hot explosion of petrol gas doing that, with the result that in the car engine 70% of the explosion energy is lost as heat. The car engine of today actually is a stove for 70% and only an engine for 30%.
Until then, every shoemaker or tailor drove his sewing machine with legs and feet, which took a lot of strength and energy. And weaving rags too went on that same hand and foot driven way, or sawing wood, threshing grain and every other work. Though there were windmills in use for all kinds of work, sawing wood for example, but these mills of course only worked when there was wind.
One single steam engine however could drive 100 sewing machines or looms, so that the weaver, tailor or shoemaker could use all his energy for the real hand work and craftsmanship. The production almost doubled.
In just a few years, thousands of independent master craftsmen went bankrupt and were forced, together with their journeymen and apprentices, to become employees in a factory owned by an employer, a capitalist, for a pittance and without any regulation of working conditions.
Of course trade unions and socialist movements then were formed to support and help the workmen, the wage slaves. And even communism was a logical consequence; not that single director should be the owner of the factory, but we all.
So the cold war (communism versus capitalism) was a result of the invention of the steam engine. If we would not yet know the steam engine, and all other later technique (chemistry, electronics), then we still went to roost with the chickens, and were both the cold war and the two world wars never been; wars then still would have a local character, simply due to lack of transport. This essay of course then would not exist either, was not needed.
The steam engine (up and down of a piston becomes, via hinging connecting rod, to rotation of a crankshaft) was really a milestone in the history of mankind. Horse carriage and horse pulled barge became truck, train, motorboat and plane. And economy changed from local to national and later to global.
We too (it is 2012) have witnessed a milestone invention, the invention of the semiconductor, some thirty years ago, when the first PC came on the market. Surely as important as the invention of the steam engine.
What then is a semiconductor? Well, nature knows very good conductors of electricity, copper for example and other metals. Nature also has non-conductors of electricity, rubber and plastic for example. And nature also knows semi-conductors; a semi-conductor in a way is a conductor and non-conductor in one, depending on certain electromagnetic conditions, and therefore can serve as (tiny) on/off switch.
And what then is the big benefit of that? Well, the idea of the computer, the digital language, already existed for centuries, so the theory. Storing every kind of information in only 1 or 0, yes or no, on or off.
A simple idea actually. Because suppose you and I are living on an otherwise uninhabited island, you on one side and me on the other side, and we have no phone. Then we each could place for example 8 lamps on the roofs of our houses, and then could send each other messages. All 8 lamps burning then for example is "Emergency, Please Come For Immediate Assistance". And, only lamp 1 and lamp 8 burning then is "Just Come For Coffee". And so on.
With 8 lamps there are 256 (2 to the 8-th power) possible combinations, so space for our whole alphabet, small letters plus capitals, all digits, all punctuation marks. And that is also how our computer works, one such lamp is called a bit, a group of 8 lamps a byte.
The first computer builders also worked with real switches, lights that were on or off, 1 or 0. But just imagine that, 1000 lamps in a row; then you already have a large big heavy box, and no smartphone. And what can you do with 1000 bits?
The invention of the semiconductor technology however, made it possible to build a tiny latticework of millions of semiconducting 'wires' on an area no bigger than a penny, so with the possibility of storing just as many millions of 1 or 0 digits.
It was truly a milestone, the invention of the semiconductor. The personal computer became possible, the printer, internet, satellites, digital cameras and digital television, the mobile phone, cash machines and debit cards, chips with all kinds of information in all kinds of things and so on.
And the economy became global; as never before, we now all know that we are all living in one and the same very tiny boat, mother earth.
And I am an optimist by nature (where there is a will, there is a way) and I am also positive. I believe in our children. But it leads to conflicts. Because the sister of that clever boy who installed the satellite dish in his village, suddenly sees that for her everything also is possible, becoming a fighter pilot for example, or a doctor, or that dancer on MTV. But her dad actually already had arranged her marriage, so had sold her for 2 acres and/or 10 cows. Such quarrels take place now, even in the Netherlands.
And that is all because of the invention of the semiconductor and before that the steam engine. Not The West is to blame but The Technology, I say to that bearded men in their teahouses.
The economy also has grown enormously in the last 30 years, because of the semiconductor. The ICT (Information and Communication Technology) sector, with all its branches, in hardware and in software, in all sectors, now makes tens of percents of our total economy. That tens of percents did not yet exist 30 years back.
But now, everyone on earth has the digital things he needs and can afford. And thus the 30-years growth spurt is over. Economic growth is stopped. And will never be going, I think.
So technology had an enormous impact on the economy and our entire global society, and in particular the transport and communication technology were very decisive.
And it all happened very quickly. Only 100 years ago for example, in 1908, the first T-Ford rolled off the assembly line, the first car affordable for everyone. And now look around, the car is everywhere, defines everything. And that all began with the steam engine.
And it did not stop with the car of course; every new year new handy machines and devices were invented and put into production. And every new discovery meant further economic growth.
And that always happened in growth spurts; I can still remember the first refrigerator in the store, quite pricey in the beginning; but soon the price went down, and 10 years later, every household had a refrigerator, and was the growth spurt over again.
And so it was with the vacuum cleaner, the washing machine and later the dishwasher, the microwave, the coffee maker and so on; first a growth spurt until everyone has one, and then a stabilization of production.
Also now, such a growth spurt is over, a great one based on the invention of the semiconductor. We all have the necessary digital tools now, actually five years ago already, because that is how long this economic crisis already lasts.
But politicians and economists do not seem to realize that. They wait and hope for a steady economic growth again, as usual. But then we first need a big new invention comparable with the invention of the steam engine or semiconductor. But we will never do such big inventions again.
Before we knew the semiconductor, we only had tools to help us with our physical labor. Since we have the computer and all digital tools that followed, we also can make all our mental work easier with tools. And more human activities, more types of devices, do not exist.
And that is what economic growth needs, a new kind of device or other product for in or around the house or for in the factory or other business, that no one has and everyone wants to have; and we did that 100's of times in the past 100 years.
I even expect economic shrink in the future. I think that after 10 years from now, we no longer have a personal computer at home but instead of that a personal space in the cloud; your hard drive then is part of a large internet computer, a server; and hard drives will become flash memories like in the USB stick.
At home you then only need a monitor (TV) and a keyboard, plus an internet connection. The internet connection then can be built into the TV and then we speak of a smart TV. And even the keyboard can be built into the TV as virtual keyboard, and that is the tablet of today.
And much more simple it can not become then, although I can imagine holographic projections in the future, virtual screens actually.
Your programs (apps), your pictures and texts then are safely on a server on internet, and wherever you are, you can get to it, with a simple device as big as your watch. Manufacturers of hard drives will not like that.
Innovations in the future, will improve the quality of our vehicles and other equipment, but really new things will not often be invented. And that is actually already going on for years now; think of the cd that replaced the lp, the pc that replaced typewriter and drawing board, the digital camera that replaced photo and film roll, the flat screen that replaced the cathode ray tube, or the electric motor now replacing the combustion engine, and so on.
And it usually turns out then that the new product (tablet for example) can be produced with less material, energy and labor than the old product (office pc), and in fact that innovation then means an economic shrink.
I am positive about the future by the way, positive about the past 100 years as well, in spite of all the terror. Also humanity as a whole learns by trial and error.
In only 100 years we did a tremendous amount of scientific discoveries, by competition, by fighting each other. That atomic bomb was necessary, to learn to know the atomic bomb. Because that is how the human nature works.
But now it is a bit absurd, all these R&D (Research and Development) departments everywhere, where thousands of people are busy with doing exactly the same small things. Work together, I say, find together The Medicine, The Solution.
Competition was very useful in the past few 100 years, because it led to rapid innovation; in order to sell your product, it must be better than the product of your competitor, or cheaper, and in both cases it requires innovation, of the product itself or of the production method.
Nowadays however, there is not much left to improve, in our cars, computers and all other machines and devices.
"Work together" we as joint consumers must say to our producers, make 1 battery type fitting in every laptop or tablet, 1 type of ink cartridge for all printers, 1 type of engine, gearbox, suspension for all cars, and so on. The customer is king and must be the boss.
The conflict between employer and employee, like it was just after the invention of the steam engine, no longer exists, because almost every boss or director nowadays also is employed and thus can be fired on the spot.
Now the conflict is between producers and consumers, and the producers now are the shareholders, the capitalists of today. And these capitalists want profit, as much profit as possible, and therefore order their R&D departments to design ever new devices and other products, with some more extra bells and whistles on it. So that the consumers in the store no longer see the forest through all the trees (Dutch proverb), and often pay too much as well because all the R&D work must be paid back, the advertising costs as well.
We consumers should no longer accept that, just by asking the producers (also consumers) to work together in a durable production process. And that does not need a new global consumer organization, because our political parties can simply incorporate such consumer demands in their political programs. And it is not left or right wing politics, just wise.
And the time is also ripe for it, because we are living at the end of an important era in the history of mankind, the end of the era of mapping, of dis-covering. Almost all scientific and technical facts now are known, mapped. The map is almost finished.
We do not yet understand every thing. But we do know almost all the facts, the most fundamental particles for example, in the standard model of physics. We know the facts, the particles, the players in the game. But do not yet understand the game, the relational game.
Also new technologies like nanotechnology and biotechnology will not lead to completely new devices or products, but will make existing tools smaller (nano=1 billionth) and thus faster, more efficient and durable, or will replace old production methods by new production methods. And the result will not be economic growth but economic shrink.
Almost every fact is mapped now. And that all happened very fast, in a few hundred years. A hundred years ago there were hardly economists. Now it is all about economics, economic growth. But that time is over, forever. Just the facts.
About our economists some final thing. I am one myself, though I am a tax lawyer; but I also had much economy, business and macro economy, in my study curriculum. Our economists undoubtedly know the theory, the books. But apparently do not know our real economy. Because none of them predicted the crisis of today, none of them knows anything meaningful to say about the future. They know the books, that is all.
I therefore plead for a new computer game, a serious game, a virtual version of our entire global economy. All important factors must play a role in that game, not every tobacconist on the corner of course, but all big tobacco companies, the big coffee, tea, cocoa, grain and other food producers, the oil, gas and mining companies, the steel and other metal industries, all big factories, ports, airports and so on.
And also the mechanisms that play in our economy must be simulated in that virtual economy. I mean, if the cereal or coffee crop largely fails, then it also affects the price of rice and tea, such mechanisms. And these mechanisms can be learned from the figures of the past.
It will take some years before that game gives a fairly true reflection of our real global economy. But then you also have some thing. Then we can predict the economic future. It is a nice and fun project too I think.
We anyhow as humanity experienced very much in the last 100 years, a growth spurt, a unique growth spurt. In the last 100 years much more has changed on earth than in 100,000 years before.
And I think that on every planet with human-like beings on it, it will happen or has happened this way; first thousands of years living in harmony with nature and thus with the chickens to roost, then a time of Enlightenment, of discovering the principles of science, and finally a rapid growth spurt until everything is dis-covered and mapped.
We must try to recover that harmony with nature again, not back to nature, but living with modern science and technique, in harmony with nature.
We stand at the cradle of our adulthood.
Jan Helderman
12-12-12, Alkmaar, Holland
Terwijl het tegenwoordig alleen nog maar over economie gaat in de politiek, bestonden er 2 eeuwen terug amper economen. Dat was in de tijd dat onze schoenen en tassen, broeken en jassen, lappen en doeken, potten en pannen, scharen en scheppen, tafels en stoelen, bedden en kasten, wielen en karren enzovoort nog werden gemaakt door kleine zelfstandige ambachtslieden met enkele gezellen en leerlingen als personeel.
We vervoerden ons zelf en onze goederen toen nog met paard en wagen en met de trekschuit. En economie had daarom nog een lokaal karakter, handel tussen bijvoorbeeld Friesland en Zeeland was er nauwelijks. En ook geld speelde toen nog niet de hoofdrol van nu, de schoenmaker betaalde zijn nieuwe jas vaak met een paar nieuwe schoenen aan de kleermaker. En de (lokale) bank, dat was een huisje met een kluisje, met de bankdirecteur in de bovenwoning.
Vakbonden, socialisme en communisme bestonden toen nog niet, en waren ook niet nodig. En ook de tegenstelling tussen werkgever en werknemer was nog van weinig belang. Meester-ambachtslieden en hun gezellen en leerlingen, boeren en hun boerenknechten, ze leefden allen in tamelijk gelijke nogal armoedige omstandigheden. Alleen de adel was rijk, en de kerk soms en enkele herenboeren en gewiekste kooplui.
Onze samenlevingen waren toen nogal gesloten, de rolpatronen van mannen en vrouwen, ouderen en jongeren, hogeren en lageren, waren nauwkeurig afgebakend, en tussen 2 geloven op 1 kussen, daar sliep toen nog de duivel tussen.
Techniek was er nog nauwelijks dan wat simpele mechanische techniek, maar geen chemie en elektronica. En we gingen daarom vaak met de kippen op stok.
En zelfs pas 100 jaar terug was het nog ongeveer zo, met slechts hier en daar een stoommachine. Ik ben 63 en herinner me daarom nog een beetje die tijd, de eerste auto in de buurt, de eerste tv, telefoon, grammofoon. Terwijl nu de meisjes en jongens van 10 denken dat er altijd al smart-phones zijn geweest. Voor hen ook dit stukje.
Zo gesloten is trouwens nu de situatie nog steeds, voor miljarden mensen op aarde, met name op het platteland. Zij het dat die gesloten gemeenschappen nu steeds vaker plotseling en radicaal worden open gebroken door een bijdehand zoontje dat een schotelantenne in het dorpje installeert met een kabel (of wifi) naar een kleuren-tv in het theehuis. Zodat de oudere bebaarde mannen die nog een dikke bruidsschat voor hun vrouw hebben betaald en daar rustig hun glaasje thee zitten te drinken plotseling bijna blote meiden zien dansen op MTV.
Een enorme schok moet dat zijn voor die mannen; waar wij 100 jaar over hebben gedaan, emancipatie, dat krijgen zij in 1 moment door hun strot geduwd, door dat bijdehande (klein) zoontje.
En zo leefden wij in Nederland ook, zelfs nog maar 100 jaar geleden, in gesloten samenlevingen waarin de meisjes naar de huishoudschool gingen, en waarin chemie en elektronica nog niet bestonden.
Maar toen werd de stoommachine uitgevonden, zo'n 200 jaar terug. Iedereen die wel eens een pan water met deksel erop aan de kook heeft gebracht, kent het basisidee van de stoommachine; die klapperende deksel is eigenlijk een motortje. Zaak is dan nog om die op en neer gaande beweging om te zetten in een draaiende en dat doe je met een drijfstang en een krukas. En ook dat principe kent elke fietser; de trapas is de krukas, je benen zijn de drijfstangen. Op en neer wordt dan een draaiing, en zo ook werkt de stoommachine en trouwens ook de auto- of scootermotor.
Verschil tussen stoommachine en automotor is dat in een stoommachine de 100 graden hete stoom zorgt voor (traag) op en neer gaan van de zuiger in de cilinder (het deksel op de pan met kokend water) terwijl dat in de automotor gebeurt door een 1000 graden hete explosie van benzinegas, met als gevolg dat in die automotor wel 70% van de explosie-energie verloren gaat aan warmte. De automotor van nu is eigenlijk voor 70% een kachel en slechts voor 30% een motor.
Voordien moest elke schoen- of kleermaker zijn naaimachine met benen en voeten aandrijven, en dat kostte veel kracht en energie. En ook het weven van lappen stof ging op die hand- en voetmatige manier, of het zagen van hout, het dorsen van graan en elk ander werk. Wel waren er toen windmolens in gebruik waar je van alles en nog wat mee kon doen, hout zagen bijvoorbeeld, maar die werkten natuurlijk alleen als er wind was.
Een enkele stoommachine kon echter wel 100 naaimachines of weefgetouwen laten draaien, zodat de wever, schoen- of kleermaker alle energie kon inzetten voor het echte hand- en vakwerk. De productie verdubbelde bijna.
In maar enkele jaren tijd gingen toen duizenden van die zelfstandige meester-ambachtslieden bankroet en waren gedwongen om samen met hun gezellen en leerlingen in dienst te treden bij de fabrieksdirecteur, de kapitalist, voor een hongerloontje en zonder ook maar enige arbeidsvoorwaarde.
Natuurlijk ontstonden toen vakbonden en socialistische bewegingen, die op kwamen voor de rechten van de arbeiders, toen nog loonslaven. En zelfs het communisme was een logisch gevolg; niet die ene directeur hoort eigenaar te zijn van de fabriek, maar wij allemaal.
De koude oorlog (communisme versus kapitalisme) was dus een gevolg van de uitvinding van de stoommachine. Zouden we nu de stoommachine nog steeds niet kennen, en dus ook alle techniek (chemie, elektronica) daarna niet, dan gingen we nog steeds met de kippen op stok, en waren zowel de koude oorlog als de beide wereldoorlogen er nooit geweest; oorlogen zouden dan nog een lokaal karakter hebben gehad, simpel wegens gebrek aan vervoer. Dit stukje was er dan ook niet natuurlijk, was ook niet nodig.
De stoommachine (heen en weer van de zuiger wordt via scharnierende drijfstang tot rotatie van de krukas) is dus echt een mijlpaal geweest in de geschiedenis van de mensheid. Paard en wagen en trekschuit werden daardoor tot vrachtauto, trein, motorboot en vliegtuig. En economie werd van lokaal tot landelijk en later mondiaal.
Ook wij (het is 2012) hebben trouwens zo'n mijlpaal-uitvinding meegemaakt, de uitvinding van de halfgeleider, ruim dertig jaar terug, toen de eerste pc op de markt kwam. Volgens mij zeker net zo belangrijk als de uitvinding van de stoommachine.
Wat is dan een halfgeleider? Wel, de natuur kent zeer goede geleiders van elektrische stroom, koper bijvoorbeeld en andere metalen. De natuur kent ook niet-geleiders van stroom, rubber en plastic bijvoorbeeld. En daarnaast kent de natuur ook half-geleiders; een half-geleider is eigenlijk een geleider en niet-geleider in een, afhankelijk van bepaalde elektromagnetische condities, en kan daarom dienen als (piepkleine) aan/uit schakelaar.
En wat is daar het grote nut van dan? Wel, het idee van de computer, van de digitale taal, bestond al eeuwen, de theorie dus. Opslaan van alle vormen van informatie in uitsluitend 1 of 0, ja of nee, wel of geen, aan of uit.
Een simpel idee eigenlijk. Want stel u en ik wonen samen op een verder onbewoond eiland, u aan de ene en ik aan de andere kant, en we hebben geen telefoon. Dan zouden we elk bijvoorbeeld 8 lampen op de daken van onze huizen kunnen plaatsen, en daarmee elkaar boodschappen kunnen sturen. Alle 8 lampen aan is dan bijvoorbeeld "Noodgeval, Kom A.U.B. Ogenblikkelijk Te Hulp". En, alleen lamp 1 en lamp 8 aan is dan "Kom Even Op De Koffie". Enzovoort.
Met 8 lampen zijn dan trouwens 256 (2 tot de macht 8) combinaties mogelijk, ruimte dus voor ons hele alfabet, kleine- plus hoofdletters, alle cijfers, alle leestekens. En zo werkt onze computer ook, 1 zo'n lamp noemen we dan een bit, zo'n groepje van 8 lampen een byte.
De allereerste computerbouwers werkten ook met echte schakelingen, lampen die aan of uit konden, 1 of 0. Maar stel je dat eens voor, 1000 lampen op een rij, dan heb je al een flinke grote zware kast, en geen smart-phone. En wat kun je doen met 1000 bits?
Door de uitvinding van de halfgeleider technologie echter werd het mogelijk om op een oppervlakte niet groter als een stuiver een piepklein rasterwerk van miljoenen halfgeleidende 'draadjes' aan te brengen, met dus de mogelijkheid van opslag van even zo veel miljoenen nullen en enen.
Het was echt een mijlpaal-uitvinding, die van de halfgeleider. De persoonlijke computer werd er door mogelijk, de printer, internet, de satellieten, de digitale camera en tv, de mobiele telefoon, de pinpas en geldautomaat, chips met allerlei informatie in van alles en nog wat enzovoort.
En de economie is er mondiaal door geworden, globaal; als nooit tevoren weten we nu dat we allemaal in 1 en hetzelfde piepkleine schuitje zitten, moeder aarde.
En ik ben een optimist van nature (waar een wil is, is een weg) en ben ook positief. Ik geloof in onze kinderen. Maar het leidt wel tot strijd. Want dat zusje van dat bijdehande zoontje dat een schotelantenne in het dorpje installeert, ziet ineens dat dat ook voor haar is weggelegd, straaljagerpilote worden bijvoorbeeld, of arts, of die danseres op MTV. Maar pa heeft haar eigenlijk al uit gehuwelijkt, verkocht dus voor 2 hectare en/of 10 koeien. Zulke ruzies spelen zich nu af hoor, ook nog in Nederland.
En allemaal dus door die halfgeleider en daar voor de stoommachine. Niet Het Westen maar gewoon De Techniek is de schuld, zeg ik tegen die bebaarde mannen in hun theehuis.
De economie is er ook enorm door gegroeid in de laatste 30 jaren, door de halfgeleider dus. De ICT (Informatie en Communicatie Technologie) sector, met al zijn vertakkingen, in hard- en in software, in alle sectoren, maakt nu tientallen procenten uit van onze totale economie. Die tientallen procenten waren er 30 jaar terug nog niet.
Maar inmiddels is iedereen op aarde naar behoefte voorzien van het nodige digitale. En dus is die 30 jaar durende groeistuip weer voorbij. De economische groei ligt stil. En komt nooit meer op gang, denk ik.
Technologie heeft dus een enorme invloed gehad op de economie en onze gehele mondiale samenleving, en met name de vervoers- en de communicatie-technologie waren zeer bepalend.
En dat is allemaal ook zeer snel gegaan. Pas ruim 100 jaar terug bijvoorbeeld, in 1908, rolde de eerste T-Ford van de lopende band, de eerste voor iedereen betaalbare auto. En kijk dan nu eens om je heen, de auto bepaalt overal het beeld. En dat begon dus met de stoommachine.
En bij de auto bleef het natuurlijk niet; elk jaar werden er weer nieuwe handige machines en apparaten uitgevonden en in productie genomen. En elke nieuwe vinding betekende verdere economische groei.
En vaak ging het dan om groei-stuipen; ik kan me nog de eerste koelkast in de winkel herinneren, best prijzig nog in het begin; maar al snel ging de prijs omlaag, en 10 jaar later had elk huishouden een koelkast en was die groeistuip weer voorbij.
En zo ging het ook met de stofzuiger, de was- en later ook de afwasautomaat, de magnetron, het koffiezetapparaat en noem maar op; eerst een groeistuip totdat iedereen is voorzien, en daarna een stabilisatie van de productie.
Ook nu is zo'n groeistuip weer voorbij, een grote stuip gebaseerd op de uitvinding van de halfgeleider. We zijn allemaal voorzien nu van het nodige digitale, 5 jaar terug al eigenlijk want zo lang al duurt de economische crisis.
Maar politici en economen lijken dat niet te beseffen. Ze wachten en hopen dat de economische groei weer gewoon als vanouds op gang komt. Maar dan is eerst een uitvinding nodig vergelijkbaar met de uitvinding van de stoommachine of halfgeleider. En zulke uitvindingen komen er nooit meer.
Voor dat we de halfgeleider kenden, hadden we alleen apparaten die onze lichamelijke arbeid vergemakkelijkten. Sinds we de computer hebben en al het digitale wat er op is gevolgd, kunnen we ook al onze geestelijke handelingen met apparaten vergemakkelijken. En meer menselijke handelingen, meer soorten apparaten dus, bestaan er gewoon niet.
En daar gaat het om bij economische groei, een nieuw soort apparaat of ander product uit vinden voor in of rondom het huis of voor in de fabriek of ander bedrijf, dat niemand nog heeft en iedereen wil hebben; en dat hebben we 100-en keren gedaan in de afgelopen 100 jaar.
Ik zie eerder economische krimp in de toekomst. Over 10 jaar bijvoorbeeld heeft niemand nog een personal computer maar een personal space in the cloud; jouw harde schijf zit dan in een grote internet computer, een server; en harde schijven zullen flash-geheugens worden als in de usb-stick.
Thuis heb je dan slechts een beeldscherm (tv) en toetsenbord nodig, plus een internetverbinding. Die internetverbinding kan worden in gebouwd in de tv en dan spreken we tegenwoordig van een smart-tv. En zelfs het toetsenbord kan als virtueel toetsenbord worden ingebouwd in de tv, en dat is het tablet van nu.
En echt veel simpeler kan het dan toch niet meer worden, zij het dat ik wel holografische projecties voor me zie in de toekomst, virtuele beeldschermen dus eigenlijk.
Jouw programma's (apps), jouw foto's en teksten staan dan veilig op een server op internet, en waar je ook bent, je kunt er bij, met een simpel apparaatje zo groot als je horloge. Fabrikanten van harde schijven zullen dat niet leuk vinden.
Vernieuwingen in de toekomst zullen de kwaliteit van onze voer- en andere werktuigen verbeteren, maar echt nieuwe dingen zullen er niet veel meer bij komen. En dat is eigenlijk al jaren aan de gang, denk aan de cd die de lp verdrong, de pc die typemachine en tekentafel verving, de digitale camera die foto- en filmrol verving, het platte beeldscherm dat de beeldbuis verdrong, of aan de elektromotor die nu de verbrandingsmotor aan het vervangen is, enzovoort.
En meestal blijkt dan dat het nieuwe product (het tablet bijvoorbeeld) met minder materiaal, energie en arbeidskracht kan worden vervaardigd dan het oude product (de bureau pc), en per saldo betekent die innovatie dan eigenlijk een economische krimp.
Overigens ben ik positief over de toekomst, positief ook over de afgelopen 100 jaar, ondanks alle verschrikkingen. Ook de mensheid als geheel leert door vallen en opstaan. We hebben in amper 100 jaar tijd enorm veel wetenschappelijke ontdekkingen gedaan, door concurrentie, door met elkaar te strijden. Die atoombom was nodig, om de atoombom te leren kennen. Want zo zit de mens in elkaar.
Maar nu is het wat absurd, al die R&D (Research and Development) afdelingen overal, waar duizenden mensen precies hetzelfde kleine dingetje zitten te doen. Werk samen zou ik zeggen, vind samen Het Medicijn, De Oplossing.
Concurrentie is zeer nuttig geweest in de afgelopen paar 100 jaar, omdat het heeft geleid tot razendsnelle innovatie; wil je je product verkopen dan moet het beter zijn dan van de concurrent, of voordeliger, en in beide gevallen vereist dat innovatie, van het product zelf of van de productiemethode.
Inmiddels echter valt er niet zo heel veel meer te verbeteren aan onze auto's, computers en al die andere machines en apparaten.
Ga samen werken, moeten we als gezamenlijke consumenten van de producenten gaan eisen, maak 1 type accu passend in elke laptop of tablet, 1 type inktpatroon voor alle printers, 1 type motor, versnellingsbak, wielophanging voor elke personenauto, enzovoort. De klant is koning en hoort de baas te zijn.
Die tegenstelling tussen werkgever en werknemer zoals die er was vlak na de uitvinding van de stoommachine, die is er niet meer, omdat bijna elke baas of directeur tegenwoordig ook werknemer is en ook gewoon op staande voet kan worden ontslagen.
Nu is de tegenstelling die tussen producent en consument, en de producenten dat zijn nu de aandeelhouders, de kapitalisten van nu. En die kapitalisten van nu willen winst, zo veel mogelijk winst, en dragen daarom hun R&D afdelingen op om steeds weer nieuwe apparaten en andere producten te verzinnen met nog wat extra toeters en bellen er op. Zodat de consumenten in de winkel door de bomen het bos niet meer zien, en ook vaak te duur uit zijn omdat al dat R&D werk door de producent moet worden terug verdiend, de reclame en advertentie kosten ook.
Dat moeten wij consumenten niet meer willen, gewoon door van de producenten te eisen dat ze gaan samenwerken in een duurzaam productieproces. En daar is geen nieuwe mondiale consumenten organisatie voor nodig, omdat onze politieke partijen dit soort consumenten-eisen gewoon kunnen op nemen in hun verkiezingsprogramma's.
En de tijd is er ook rijp voor, omdat we leven op het einde van een belangrijk tijdperk in de geschiedenis van de mensheid, het einde van het tijdperk van in kaart brengen, van ont-dekken. Bijna alle wetenschappelijke dus ook technische feiten zijn inmiddels bekend, in kaart gebracht. De kaart is bijna af.
We begrijpen nog niet alles. Maar we kennen wel bijna alle feiten, de meest fundamentele deeltjes bijvoorbeeld, in het standaardmodel van de natuurkunde. We kennen de feiten, de deeltjes, de spelers in het spel. Maar begrijpen nog niet Het Spel, het relationele spel.
Ook nieuwe technologieën als nanotechnologie en biotechnologie zullen niet leiden tot geheel nieuwe apparaten of producten maar zullen bestaande apparaten kleiner (nano=1 miljardste) maken en dus sneller, zuiniger en duurzamer, of zullen oude productiemethoden vervangen door nieuwe methoden, en economische groei zal dat niet tot gevolg hebben, eerder economische krimp.
Bijna alles is nu in kaart gebracht. En dat is allemaal razendsnel gegaan, in een paar honderd jaar tijd. Honderd jaar terug waren er nog amper economen. Nu draait alles om economie, om economische groei. Maar die periode is voor altijd voorbij. Gewoon de feiten.
Over onze economen nog iets. Ik ben er zelf ook een, alhoewel, ik ben fiscaal jurist maar had ook veel economie, bedrijfs-economie en macro-economie, in mijn studiepakket. Onze economen kennen ongetwijfeld de theorie, de boeken. Maar kennen blijkbaar toch niet onze echte economie. Immers niemand van hen voorspelde de crisis van nu, niemand van hen weet ook iets zinnigs te zeggen over de toekomst. Ze kennen de boeken, dat is alles.
Ik pleit daarom voor een nieuw computerspel, een serieus spel, een virtuele versie van onze totale wereldeconomie. Alle belangrijke factoren dienen in dat spel een rol te spelen, dus niet elke sigarenboer op de hoek maar wel de grote tabaksproducenten, de grote koffie-, thee-, cacao-, graan- en andere voedselproducenten, de olie- en gasproducenten, de mijnbouw, de staal- en andere metaalindustrie, alle grote fabrieken, havens, vliegvelden enzovoort.
En ook de mechanismen die spelen in de economie dienen in die virtuele economie te worden nagebootst. Ik bedoel, als de graan- of koffieoogst grotendeels mislukt, heeft dat ook invloed op de prijs van rijst en thee; dat soort mechanismen. En die mechanismen kunnen we leren kennen uit de cijfers over het verleden.
Het zal wat jaren duren alvorens dat spel een tamelijk waarachtige afspiegeling vormt van onze werkelijke mondiale economie. Maar dan heb je ook wat. Dan kunnen we de economische toekomst voorspellen. Lijkt me een leuk project ook.
In elk geval hebben we als mensheid in de laatste 100 jaar enorm veel mee gemaakt, een groeistuip eigenlijk, een eenmalige groeistuip. In de laatste 100 jaar is op aarde veel meer veranderd dan in 100.000 jaar daar voor.
En ik denk dat het op elke denkbare mensenplaneet zo zal gaan of is gegaan; eerst duizenden jaren leven in harmonie met de natuur en dus met de kippen op stok; dan een tijd van Verlichting, van ontdekken van de beginselen van wetenschap; daarna een razendsnelle groeistuip totdat alles in kaart is gebracht.
We moeten die harmonie met de natuur weer zien te hervinden; niet terug naar de natuur, maar leven met moderne wetenschap, in harmonie met de natuur. We staan aan de wieg van onze volwassenheid.
Jan Helderman
12-12-12, Alkmaar
